2.1 Sociaal domein

Zoals gemeld in de zomerrapportage is het budget ter ondersteuning van mantelzorgers niet volledig benut. Dit in verband met herstructurering van het beleid en daling van het aantal aanvragen.

Mutaties in de formatie leiden tot afwijkingen op de personele baten en/of lasten.

Totaal belangrijkste afwijkingen

Zoals gemeld in de zomerrapportage 2018/jaarrekening 2018 is bij diverse Jeugdgezondheidslocaties van de GGD regio Utrecht (GGDrU) een uitbreiding, verbouwing of afstoting van gebouwen aan de orde. Dit is noodzakelijk om te voldoen aan geldende kwaliteits- en veiligheidseisen. De verbouwing aan het Weverhoofstraat heeft plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot extra lasten.

Extra baten en lasten voor diverse projecten zoals Eurobudget vanuit Menzis ten behoeve van Gezond in de Stad projecten (Gidsgelden), doorberekening Dienstverleningsovereenkomst aan diverse regio gemeenten, stichting Mee, etc..

Voor het registeren en handhaven kinderopvang, BSO (buitenschoolse opvang) en PSZ-werk (peuterspeelzaalwerk) zijn extra inspecties uitgevoerd. Tegenover deze extra lasten, staat ook een hogere uitkering (taakmutaties meicirculaire 2019, kinderopvang/BSO € 118.000 en PSZ € 7.000 ) . Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Zoals in de zomerrapportage is gemeld, is in de meicirculaire 2019 voor het Rijksvaccinatie programma een bedrag ad € 334.000 beschikbaar gesteld. Het Rijksvaccinatieprogramma is wettelijk verankerd in de Wet publieke gezondheidszorg (Wpg). Door een wetswijziging is een deel van de uitvoering onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van de gemeente gebracht. De gemeente heeft de uitvoeringstaken belegd bij de GGD regio Utrecht (GGDrU). In dit programmaonderdeel leiden deze lasten tot extra lasten. Hier staan baten tegenover die in programma 5.1 zijn verantwoord bij de Algemene Uitkering.

In de decembercirculaire is er voor 2019 € 28.000 beschikbaar gesteld voor Impuls Kansrijke Start (Gezond in de Stad gelden).

Totaal belangrijkste afwijkingen

Mutaties in de formatie leiden tot afwijkingen op de personele baten en/of lasten.

In 2019 zijn de uitvoeringskosten van het Sociaal Domein lager dan begroot. Door uittreding van de gemeente Leusden ontvangen wij tevens een lagere bijdrage voor de uitvoering.

Afwikkeling voorgaande jaren:

Zoals gemeld in de zomerrapportage zijn er diverse nabetalingen gedaan over 2015 t/m 2018. De jaarrekeningcijfers van de zorgkosten zijn grotendeels gebaseerd op prognoses. De vaststelling van de definitieve bedragen kan jaren duren, omdat de zorgaanbieders maximaal 5 jaar achteraf mogen factureren. De afwijkingen van de prognoses van de jaren 2015 t/m 2018 zijn hier verantwoord.
Bij de jaarrekening 2018 hadden we rekening gehouden met nabetalingen over oude jaren in 2019. Hiervoor hadden we middelen gereserveerd in een voorziening en een balanspost 'nog te betalen'. Deze posten zijn per zorgaanbieder bepaald op basis van de maximaal ingeschatte verplichting. Wanneer een zorgaanbieder boven deze maximale verplichting uitstijgt via nagekomen afrekeningen, vallen deze buiten de reeds gereserveerde middelen en komen ten laste van het resultaat. Bij jeugd heeft dit geleid tot een negatief resultaat van € 1,8 miljoen.

Ambulante Jeugdhulp:

Zoals gemeld in de zomerrapportage, is er een stijging bij de ambulante jeugdhulp. Het aantal cliënten is toegenomen, het zorgaanbod dat inspeelt op de vraag vanuit de maatschappij is gestegen. Het tekort op ambulante trajecten in 2019 is minder hard gestegen dan verwacht naar in totaal € 2,9 miljoen. Het tekort ten opzichte van de begroting op ambulante begeleiding is € 1,1 miljoen, op ambulante behandeling € 2,5 miljoen en op dagactiviteiten € 315.000.
Conform raadsbesluit nummer 1132546 is in 2019 € 1 miljoen onttrokken aan de reserve sociaal domein ter dekking van tekorten 2019 en investeringen t.b.v. de transformatie. Dit is onder meer ingezet van praktijkondersteuners jeugd.
Een deel van de totale overschrijding wordt gecompenseerd door een extra uitkering van het Rijk. Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Landelijke Transitie Arrangement (LTA) jeugdhulp:

In de zomerrapportage is een voordeel van € 300.000 gemeld op LTA. Dit voordeel is teniet gedaan door een lichte stijging van het aantal cliënten in 2019 en de verevening van kosten met de regio. De lasten leiden niet tot overschrijding van het budget.    

Jeugdhulp dyslexie:

De inzet van een poortwachtersfunctie bij dyslexie levert een positieve bijdrage aan de vermindering van instroom en draagt bij aan de verlaging van de lasten met € 185.000. Eind 2019 is deze daling gestabiliseerd.

Jeugdhulp statushouders:

In 2019 zijn de totale lasten voor jeugdhulp aan statushouders € 185.000 hoger uitgevallen.
Wij stellen voor ter dekking van een deel van de lasten € 135.000 te onttrekken aan de reserve verhoogde asielinstroom.

Jeugdhulp ADHD:

Er is nog steeds sprake van een toename van het aantal jongeren dat jeugdhulp krijgt. Bij ADHD zien we een lichte stijging van het aantal cliënten. Dit leidt tot een nadeel van € 97.000 in 2019.

Jeugdhulp crisisopvang:

Zoals gemeld bij de zomerrapportage zijn er hogere lasten bij crisisopvang jeugd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een verminderde uitstroom naar andere voorzieningen.

Jeugdhulp vormen van verblijf:

Zoals gemeld in de zomerrapportage is er een tekort bij pleegzorg, gezinshuizen en andere verblijfsvormen, door onvoldoende aanbod bij de breedspectrum aanbieders. De druk op de woningmarkt vertraagt de uitstroom van jeugdigen naar passende woonvormen.

Jeugd Innovatie en transformatie:

De regio Amersfoort ontvangt, gedurende vier jaar, een bedrag van € 670.851 per jaar van het Rijk voor de transformatie van de specialistische Jeugdzorg.

Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Afwikkeling voorgaande jaren:

Zoals gemeld in de zomerrapportage zijn er diverse nabetalingen aan zorgaanbieders gedaan over de jaren 2015 t/m 2018. Ook zijn nabetalingen van eigen bijdragen ontvangen.  Voor Wmo is er sprake van een positief resultaat van per saldo € 791.000. De jaarrekeningcijfers van de zorgkosten zijn grotendeels gebaseerd op prognoses. De vaststelling van de definitieve bedragen kan jaren duren, omdat de zorgaanbieders maximaal 5 jaar achteraf mogen factureren. De afwijkingen van de prognoses van de jaren 2015 t/m 2018 zijn hier verantwoord.

WMO PGB:

Door de aanzuigende werking van het abonnementstarief WMO is er een stijging van het aantal cliënten met PGB begeleiding. Hierdoor zijn de lasten € 525.000 hoger dan begroot.

WMO algemeen:

In 2019 is er minder besteed aan adviezen binnen de WMO. Hierdoor is er een voordeel van € 308.000.

WMO begeleiding en dagactiviteiten:

Zoals gemeld in de zomerrapportage is er een toename van het aantal cliënten bij begeleiding en dagactiviteiten. Hierdoor is er een tekort van € 2,0 miljoen op begeleiding en een tekort van € 800.000 op dagbesteding. Bij Respijtzorg en LTA volwassenen is er een nadeel ontstaan van € 215.000. Een deel van de extra lasten wordt gecompenseerd door een bijdrage van € 600.000 uit het budget van beschermd wonen in verband met de ingezette ambulantisering van beschermd wonen.
Mede door de aanzuigende werking van het abonnementstarief hebben wij in 2019 hogere eigen bijdragen ontvangen voor begeleiding WMO.

WMO Huishoudelijke hulp, wonen, rollen en vervoer:

Zoals gemeld in de zomerrapportage is er een tekort van € 130.000 op de regiotaxi door stijging van het aantal ritten, is er een nadeel van € 615.000 op huishoudelijke hulp en een nadeel van € 405.000 miljoen op Wonen, rollen, vervoer. De baten uit eigen bijdragen zijn € 50.000 lager dan begroot. De stijging van de lasten wordt veroorzaakt door aanzuigende werking door het nieuwe abonnementstarief.
Een deel van deze overschrijding wordt gecompenseerd door een extra uitkering van het Rijk. Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Totaal belangrijkste afwijkingen

Samen Veilig 18-:

Er is een toename van het aantal cliënten bij Samen Veilig Midden Nederland en de verschillende jeugdbeschermingsinstellingen. Hierdoor is er een overschrijding op het budget van € 410.000.

PGB Beschermd Wonen:

In de zomerrapportage hebben we een voordeel op de PGB's beschermd wonen gemeld van € 1,2 miljoen. Dit voordeel is aan het einde van het jaar nog verder opgelopen tot € 1,5 miljoen. Het voordeel is ontstaan doordat het gebruik van PGB binnen Beschermd Wonen de afgelopen jaren is gedaald. PGB-aanbieders zijn gestimuleerd ZIN (zorg in natura) - contracten af te sluiten.

Zorg in Natura Beschermd Wonen:

In 2019 is er een voordeel op zorg in natura Beschermd wonen van € 467.000. Dit is circa 1,5% van het totale budget van € 30 miljoen.
Daarnaast hebben de taakmutaties een positief effect gehad van € 2,5 miljoen. Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.
Een deel van dit positieve effect is in 2019 aangewend voor de uitbreiding van plekken binnen Beschermd Wonen voor Licht verstandelijke beperking (LVB). De kosten voor deze plekken lopen ook door in 2020. Tevens is een deel ingezet voor ambulante begeleiding.

Eigen bijdrage Beschermd Wonen:

Zoals gemeld in de zomerrapportage zijn er meer cliënten die in beschermd wonen verblijven. Hierdoor ontstaat er een voordeel op de eigen bijdrage van € 330.000.

Vrouwenopvang:

Door lagere lasten bij de vrouwenopvang in 2019 is er een voordeel van € 281.000.
In programma 5.1 bij de Algemene Uitkering is er een negatieve taakmutatie van € 188.000 voor Vrouwenopvang en een positieve taakmutatie voor "Geweld hoort nergens thuis' van € 75.000 opgenomen.

Maatschappelijke opvang:

Zoals gemeld in de zomerrapportage is er een voordeel in de regionale en lokale middelen voor maatschappelijke opvang, verslavingszorg en Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) van € 373.000. Dit voordeel ontstaat deels door lagere lasten voor de incidentele uitbreiding van de tijdelijke nachtopvang en lagere lasten voor de VIA-trajecten (project van GGD om uithuiszetting van huurders te voorkomen).
Voor maatschappelijke opvang hebben wij vanuit het Rijk een aanvullende uitkering ontvangen van € 30.000. Daarnaast is de decentralisatieuitkering naar beneden bijgesteld voor landelijke vreemdelingenvoorzieningen met € 63.000. Conform staand beleid stellen wij voor het totale overschot inclusief taakmutaties van € 340.000 te storten in de reserve maatschappelijke opvang.

Totaal belangrijkste afwijkingen

Plan van Aanpak Veranderopgave Inburgering 2019:Naar verwachting zal in 2021 de nieuwe wet inburgering ingaan. Gemeenten moeten zich de komende 2 jaar voorbereiden op deze verandering. De lasten van dit plan van aanpak bedragen in 2019 € 25.000. In de meicirculaire 2019 zijn hiervoor met een decentralisatie uitkering incidentele middelen beschikbaar gesteld. Wij stellen voor om het saldo van de middelen van € 155.000 in 2020 beschikbaar te houden voor de Veranderopgave inburgering via een overhevelingsvoorstel. Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Zoals gemeld in de zomerrapportage is dit de doorbetaling van de in de meicirculaire 2019 toegekende Decentralisatie Uitkering Maatschappelijke begeleiding aan NVA.
De ontvangst van de decentralisatie uitkering staat op programma 5.1. Per saldo is dit dus budgettair neutraal.

In de decembercirculaire 2019 is er een bedrag van € 20.000 als taakmutatie toegekend voor het LHBT beleid. Dit bedrag staat als baat verantwoord in programma 5.1 bij de algemene uitkering.

Totaal belangrijkste afwijkingen

Uitkeringslasten BUIG: In 2019 zijn de uitkeringslasten van de BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten): Participatiewet, IOAW, IOAZ en BBZ-starters lager uitgekomen dan geraamd. Het voordeel van € 3,1 miljoen hangt voornamelijk samen met daling van het aantal bijstandsgerechtigden. Daarnaast zijn er beduidend minder leningen en uitkeringen verstrekt aan Bbz-starters en zelfstandigen. Dit levert een voordeel op van € 914.000. Op de uitvoeringskosten hebben wij een voordeel van € 133.000 gerealiseerd, doordat er minder personeel is ingezet binnen de flexibele schil. Deze analyse komt overeen met de zomerrapportage.
Het door het Rijk vastgestelde definitieve budget BUIG is € 2,2 miljoen lager dan wij in de begroting hadden opgenomen. Dit nadeel hadden wij in de zomerrapportage gemeld. 
Doordat het aantal Bbz'ers niet is gestegen zijn er ook minder kosten bij het Rijk gedeclareerd. Dit levert een nadeel op van € 342.000.
Per saldo is er op de BUIG sprake van een incidenteel voordeel van € 1,6 miljoen.

Als gevolg van het winnen van de hoger beroepszaak betreffende het verdeelmodel 2015 van de BUIG hebben wij van het Ministerie van SZW over de jaren 2015 en 2016 een bedrag van € 2,96 miljoen ontvangen.

De realisatie van terugvorderingen, verhaalzaken en boetes is € 946.000. Dit is € 34.000 hoger dan in de begroting is opgenomen. Tevens zijn oude vorderingen van dubieuze debiteuren afgeboekt en na waarderingscorrecties resulteert dit in een nadeel van € 169.000.

Re-integratie; Er is een totale onderschrijding van € 1,05 miljoen. Hiervan staat € 850.000 in het deelprogramma Werk en Inkomen. Het restant voordeel van afgerond € 200.000 staat als taakmutatie verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering. Het voordeel is met name het gevolg van een lagere instroom in het doelgroepenregister. We zien dat jongeren die doorstromen van het praktijk onderwijs naar een werkgever minder vaak opgenomen zijn in het doelgroepenregister. Ook kiezen werkgevers er vaker voor om geen gebruik te maken van loonkostensubsidie bij jongeren die het minimumloon verdienen. De kosten die gemoeid zijn met de begeleiding van mensen met een beperking stijgen hierdoor minder snel dan verwacht. Wij gaan deze effecten nader analyseren op de structurele en incidentele componenten.
Bij de zomerrapportage werd uitgegaan van een voordeel van ca € 700.000 op het deelprogramma werk en inkomen het verschil wordt veroorzaakt door kleine afwijkingen op bovengenoemde posten.

Sinds 2015 werken vakbonden, werkgevers, het UWV en regiogemeenten samen in het Werkbedrijf regio Amersfoort, dat invulling geeft aan de banenafspraak zoals vastgelegd in het Sociaal Akkoord. De uitgaven van het Werkbedrijf over 2019 bedragen € 192.000. Zoals in de zomerrapportage gemeld, stellen wij voor deze uitgaven te dekken door een onttrekking uit de reserve regionale participatiegelden, welke reserve speciaal voor dit doel gevormd is.

RWA/ Amfors:Het exploitatieresultaat van het RWA over 2018 is positiever uitgevallen dan in de 3e kwartaalrapportage 2018 van het RWA werd verwacht. Dit positievere resultaat vertaalt zich incidenteel in een lagere gemeentelijke bijdrage van € 281.000 dan waar rekening mee is gehouden.
Het exploitatieresultaat 2019 van het RWA komt beter uit dan in de begroting 2019 werd verondersteld. Daardoor valt het aandeel van Amersfoort in dit resultaat van € 524.000 mee t.o.v. de opgenomen gemeentelijke bijdrage in onze begroting. Een groot deel (€ 315.000) van deze meevaller  is structureel en gemeld in de kadernota 2020-2023. Het resterende voordeel van 2019 is incidenteel en heeft te maken met lagere operationele kosten dan begroot door Amfors en een gunstigere rijksbijdrage (effect mei- en septembercirculaire). Bovenstaande is conform de verwachting bij de zomerrapportage.

Onderzoek naar de marktconformiteit van Eemfors m.b.t. onderhoud van de openbare ruimte in Amersfoort heeft aangetoond dat Eemfors € 230.000 duurder is dan marktpartijen zouden zijn bij openbare aanbesteding als gevolg van o.a. van de markt afwijkende Cao’s. Eerder werd rekening gehouden met een nadeel van € 540.000 als gevolg van de compensatie van deze hogere lasten. Hierdoor ontstaat een structureel voordeel van € 310.000. Dit voordeel is in de begroting 2020-2023 verwerkt. Bovenstaande is conform de verwachting bij de zomerrapportage.

Banenplan:
De uitgaven voor kwetsbare jongeren uit het resterende banenplan budget bedragen in 2019 € 56.000. Wij stellen voor om dit bedrag te dekken door een onttrekking uit de reserve regionale participatie, waaraan dit budget voor dit doel was toegevoegd, en het restant van deze reserve ( € 15.000) in te zetten voor de regionale aanpak Jeugdwerkloosheid.

Regionale aanpak jeugdwerkloosheid:
De lasten van de regionale aanpak Jeugdwerkloosheid komen in 2019 uit op een voordelig saldo van € 106.200. Wij stellen voor om dit saldo toe te voegen aan de reserve Regionale participatie, die speciaal voor dit doel is gevormd.

Actieplan Perspectief op Werk:
In de decembercirculaire 2019 is er met een Decentralisatie Uitkering € 1.000.000 toegekend aan de arbeidsmarktregio voor een regionaal actieplan:  Perspectief op Werk. Wij stellen voor om nu alvast voor 2020 € 300.000 direct beschikbaar te houden (middels een overhevelingsvoorstel) voor Perspectief op Werk. Wij stellen voor om het restant van € 700.000 via een bestemmingsvoorstel bij de jaarrekening toe te voegen aan de reserve Regionale participatie, die speciaal voor dit doel gevormd is. Het actieplan loopt door tot eind 2021. Het bestuurlijk overleg werkbedrijf zal een meerjarig onttrekkingsvoorstel voor de besteding van de middelen aan de raad voorleggen.
Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Impuls regionale samenwerking GGZ:
In de decembercirculaire 2019 is er een bedrag van € 30.000 toegekend voor het project Impuls regionale samenwerking GGZ. Wij stellen voor om dit bedrag ( middels een overhevelingsvoorstel) in 2020 beschikbaar te houden voor Impuls regionale samenwerking GGZ. Deze gelden staan als baat verantwoord in programma 5.1 bij de Algemene Uitkering.

Aan het Sociaal Fonds is een subsidie verstrekt van € 75.000. Aangezien deze subsidie niet vooraf geraamd wordt geeft dat een overschrijding. Dit bedrag komt conform de besluitvorming in het raadsvoorstel middels een bestemmingsvoorstel t.l.v. de reserve sociaal domein waar dit fonds onderdeel van uitmaakt.

Herstructureringsfonds:
In 2019 is er een bedrag van € 46.956 als gift ontvangen van Menzis ten behoeve van het Herstructureringsfonds.

Personeelslasten: mutaties in de formatie leiden tot afwijkingen op de personele baten en/of lasten

Totaal belangrijkste afwijkingen

Er zijn geen belangrijke afwijkingen te melden.