3.2 Onderwijs en jeugd
Inleiding
Kinderen en jongeren in Amersfoort moeten kunnen opgroeien in een prettige omgeving, waarbij ze tot hun recht komen en hun talenten maximaal kunnen ontplooien. Om dit te bereiken voeren wij een onderwijsbeleid dat hieraan bijdraagt en realiseren we samen met de onderwijsinstellingen onderwijshuisvesting, die kwalitatief onderwijs en de brede functie van de school ondersteunt.
Het Uitvoeringsprogramma Jeugd en Onderwijs 2017-2020 (UPJO) geeft aan op welke wijze partijen er de komende jaren voor willen zorgen dat het in Amersfoort goed opgroeien en opvoeden is. Dit programma is in januari 2017 door de Raad vastgesteld.
Op de volgende pagina's staat beschreven welke belangrijke gebeurtenissen zich hebben voorgedaan en welke resultaten zijn behaald.
Belangrijke gebeurtenissen
Doordecentralisatie Onderwijshuisvesting
Uw Raad nam 26 maart 2019 het besluit om per 1 januari 2019 de middelen voor onderwijshuisvesting te decentraliseren naar de samenwerkende schoolbesturen. De overeenkomst is 27 maart 2019 door de gemeente en alle schoolbesturen getekend. Hiermee zijn de schoolbesturen, verenigd in 2 coöperaties (Samenfoort VO & Samenfoort PO), vanaf 1 januari 2019 (met terugwerkende kracht) verantwoordelijk voor de uitvoering van de zorgplicht m.b.t. onderwijshuisvesting. De coöperaties hebben beide een investeringsplanning opgesteld voor de komende vier jaar. Beide hebben wij beoordeeld op basis van de gemaakte afspraken zoals vastgelegd in de overeenkomst. De coöperaties nemen de planning nu in uitvoering en dit betekent dat de schoolbesturen binnen door de coöperaties gestelde kaders aan de slag gaan met (ver)nieuwbouw. Het primair onderwijs met schoolgebouwen in Schothorst en het voortgezet onderwijs met een aantal gebouwen in de stad voor VMBO, een gebouw voor voortgezet speciaal onderwijs en een VO-gebouw.
Nieuwbouw Scholencomplex De Vosheuvel en Stedelijk gymnasium Johan van Oldenbarnevelt (JvO)
De laatste twee projecten die, voorafgaand aan de doordecentralisatie, zijn uitgevoerd zijn De Vosheuvel en het JvO. Bouwheer Stichting PCOU-Willibrord heeft de nieuwbouw van De Vosheuvel conform planning in gebruik genomen op 1 maart 2019. Bouwheer Stichting Onderwijsgroep heeft de (ver)nieuwbouw en uitbreiding van het JvO met enige vertraging in gebruik genomen op 28 oktober 2019. Stichting Onderwijsgroep en de gemeente hebben beide hoger beroep ingesteld over de uitleg van (financiële) afspraken.
Voor- en vroegschoolse educatie (VVE)
In 2019 hebben 6 voorscholen succesvolle pilots gedraaid met 16 uur per week voorschoolse educatie voor peuters van 2,5 tot 4 jaar, met het doel de wettelijk verplichte overgang van 10 naar 16 uur VVE per week vanaf 2020, waarvoor uw Raad in de Kadernota 2020-2023 middelen heeft vrijgemaakt, soepel te laten verlopen.
In oktober 2019 heeft het College, vanuit haar wettelijke regietaak op de doorgaande lijn en de resultaatmonitoring in de VVE en vanuit de aanbevelingen van de Onderwijsinspectie, besloten een kwaliteitsimpuls aan voor- en vroegscholen te geven om de ouderbetrokkenheid, doorgaande lijn en resultaten in de VVE te versterken.
Onderdeel van deze kwaliteitsimpuls zijn een eenmalige subsidie waarmee voor- en vroegscholen in 2020 hun uitvoering op deze punten kunnen versterken, het ontwikkelen van een stadsbrede lijn voor ouderbetrokkenheid in de VVE en het delen van 'best practices' tussen voor- en vroegscholen.
Uitvoeringsprogramma Jeugd en Onderwijs 2017-2020 (UPJO)
Dit programma is samen met partners uit het werkveld tot stand gekomen. Ieder jaar stellen gemeente en partners gezamenlijk een jaarplan op. Er is in 2019 een veelheid aan activiteiten uitgevoerd; een aantal wordt toegelicht bij het onderdeel ‘zichtbaar resultaat’: meer jeugdigen ontwikkelen zich optimaal .
De samenwerking tussen de diverse onderwijsgeledingen is sterk, evenals met partijen rond het onderwijs. Deze sterke samenwerking is één van de redenen dat Amersfoort is verkozen tot Nationale Onderwijsstad 2020-2021.
Om een extra impuls te geven aan het vergroten van de kansen van kinderen heeft de gemeente zich aangesloten bij de Gelijke Kansen Alliantie. Speerpunt is het versterken van de samenwerking tussen school en thuis.
IJslands model
De essentie van het IJslandse preventiemodel is het creëren van een gezonde omgeving waarin jongeren kunnen opgroeien. Wetenschappelijk onderbouwde risico verhogende en beschermende factoren zijn in het IJslandse model samengebracht in vier domeinen: gezin, peergroep (vrienden en leeftijdsgenoten), school en vrije tijd. Binnen elk domein beschrijft het model factoren die de kans op bijv. middelengebruik vergroten (risicofactoren) of die de invloed van risicofactoren verminderen (beschermende factoren). Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten focust het preventiemodel nu voornamelijk op het reduceren van middelengebruik door jongeren. Echter het kan ook worden toegepast op een breed scala van gezondheids- welzijnsvragen. Positieve neveneffecten zijn o.a. aan afname schooluitval, schoolverzuim, overlast, kindermishandeling en toename ouderbetrokkenheid, sociale binding in de wijk.
Gemeente Amersfoort is één van de 5 gemeenten die deelnemen aan het 3 jarig beleidsvormend leertraject in samenwerking met het Trimbos Instituut en het NJI. Doel van dit leertraject is om te onderzoeken welke werkzame elementen van het IJslands Model toepasbaar zijn voor lokaal preventiebeleid in Nederlandse gemeenten. In Amersfoort zijn 8 scholen en lokale stakeholders betrokken bij dit leertraject. Op basis van de verzamelde data onder de leerlingen worden per school plannen van aanpak gemaakt. Deze zitten nu in de uitvoeringsfase. De stakeholders geven gezamenlijk uitvoering aan de plannen van aanpak. In de pilot zien we een intensivering van de samenwerking tussen school, brugfunctionaris en GGD, deelnemende scholen leren van elkaar en verbinding tussen de scholen en stakeholders.
Onderwijs-arbeidsmarkt
In 2019 is op verschillende manieren gewerkt aan het verbeteren van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Voorbeelden zijn de cofinanciering van projecten vanuit het Toekomstfonds Onderwijs Arbeidsmarkt, activiteiten in het kader van de aanpak Voortijdig School Verlaten, de regionale aanpak Jeugdwerkloosheid en de subsidieaanvraag Perspectief op Werk. Zie voorts programma 3.1 Economie.